پارک ملی زمایتیجا

1- مقدمه

پارک ملی زمایتیجا[1] (ZNP)، در سال 1991 میلادی و با هدف حفظ، مدیریت و توسعه­ی پایدار مناطق زیمایتیجا در شمال غرب لیتوانی تاسیس شد که این انتخاب به دلیل طبیعت و کیفیت فرهنگی این منطقه بوده است.

 

اهداف این پارک عبارتند از:

 

· حفاظت از سیستم دریاچه­ها و جنگل­ها؛

 

· حفاظت محیط­های باستانی موجود و احیاء بخش­های آسیب دیده؛

 

· دریافت اطلاعات علمی و ارزیابی شرایط محیط پارک­ها و مناطق باستانی؛

 

· گرامی داشتن سنت­های فرهنگی زیمایتیجا؛

 

· نشر و ایده­ها و علوم حفاظت محیط زیست؛

 

· بهبود اصول سنتی کشاورزی؛

 

· ترویج فعالیت­های تفریحی مناسب و گسترش ارتباطات و آموزش گردشگری.

 

پارک ملی زیمایتیجا با دریاچه­ی جادویی پلاتِلیای[2] و دورنمای عکاسی دارای محیط طبیعی بی­نظیر و ارزش­های باستانی و فرهنگی می­باشد.

 

2- ویژگی‌ها

ویژگی‌های پارک به شرح ذیل می‌باشد:

 

· مساحت کل: 21.720 هکتار

 

· تراکم چوبی: 9.683 هکتار (6/44 %)

 

· آب: 1.857 هکتار (5/8 %)

 

· باتلاق: 963 هکتار (4/4 %)

 

· مراتع و علفزارها: 1.614 هکتار (4/7 %)

 

· مزرعه‌ها: 6.794 هکتار (3/31 %)

 

· مناطق مسکونی: 360 هکتار (7/1 %)

 

· موارد دیگر: 449 هکتار (1/2 %)

 

 

 

قلمروی پارک ملی زیماتیجا به بخش‌های ذیل تقسیم شده است:

 

· حمایت شده: 10.460 هکتار (1/48 %)

 

· حفاظت شده: 3/140 هکتار (15 %)

 

· تفریح و سرگرمی: 520 هکتار (2 %)

 

· کشت و زرع: 7.600 هکتار (35 %)

 

جمعیت کل 3.500 نفر است. دو شهر کوچک و 53 روستا در این منطقه قرار دارد.

 

3- کارهایی که در این پارک می‌توان انجام داد

اطلاعات فعالیت‌ها و خدماتی که می­توان در این پارک انجام داد، در برشورها و وبسایت پارک موجود است.

 

3-1- سفرهای گردشگری

· پیاده

 

· توسط دوچرخه

 

· گشت ماشینی در مناطق حیات وحش، باستانی و فرهنگی

 

3-2- قایق سواری

· موتورهای آبی

 

· بادبادک

 

· قایق بادبانی؛ بهترین ایده برای تفریح در دریاچه‌های پلاتیلایی، برزوراس و ایلگیس

 

· مجوز ماهیگیری باید از دفتر مرکزی پارک یا دفتر مدیریت دریاچه‌ی پلاتیلایی تهیه شود.

 

3-3- بهترین دریاچه‌ها

· پلاتیلای

 

· برزوراس

 

· ایلگیس

 

· زیدیلیس

 

· پوند روتینینای

 

3-4- کمپ

در مرکزهای مجاز دریاچه‌ها امکان­پذیر است:

 

· پلاتیلای

 

· سیکپلایچیای

 

· لووکا

 

3-5- بازدیدها

موزه‌ها و نمایشگاه‌ها

 

3-6- جشنواره‌های فرهنگی و دیگر مناسبت‌ها

· کارنوال سه شنبه در ماه فوریه یا مارچ

 

· جشنواره‌ی هنرهای مردمی یا جشنواره‌ی سنت جوناس در 23 ژوئن

 

· برنامه‌های کلیسای بزرگ Žemaičių Kalvarija در ده روز اول ژولای

 

· شنا در سرتاسر دریاچه‌ی پلاتیلای در آخرین یکشنبه‌ی ژولای

 

· مسابقه‌ی کرجی راندن در دریاچه‌ی پلاتیلای در انتهای ماه آگوست.

 

3-7- پیاده‌روی و دوچرخه سواری

مسیر تمرینی شیری[3] (1/4 کیلومتر) نزدیک دریاچه‌ی پلاتیلای برای معرفی پارک و چشم انداز دریاچه خیلی مفید است. شامل جنگل شیری، گودال گائودوپیس[4]، برای دیدن گونه‌های نادر گیاهان، حیوانات و زیست بوم مناسب می­باشد. جایگزینی برای پیاده‌روی و دوچرخه سواری موجود است اما باید با دفتر اطلاعات در پلاتیلای هماهنگی صورت گیرد. مناطقی که محدودیت داشته باشند، قابل بازدید نیستند.

 

4- مناطق بازدید

4-1- پلاتیلای

یک شهر کوچک در بخش غربی دریاچه­ی پلاتیلای است که عمیق­ترین، بزرگ­ترین و پاک­ترین دریاچه­ی زیمایتیجای است. تقریباً 1200 هکتار مساحت دارد، در حدود 47 متر عمق دارد و عمق میانگین آن 44/10 متر می­باشد. 7 جزیره دارد و 3 مورد آن­ها از نظر زیست محیطی مهم است.

 

پلاتیلای اولین بار در قرن 15 مد نظر قرار گرفت. پنینسولا شوینتورکانیس[5] اولین محل در جزیره­ی پیلیس بود که در آن یک قلعه نیز ساخته شد.

 

پلاتیلای فرهنگی سنتی دارد که یکی از قدیم­ترین کلیساهای چوبی در لیتوانی را داراست که در سال 1744 ساخته شده است. پارک پلاتیلای به دلیل داشتن بزرگ­ترین درخت خاکستری در لیتوانی، شهره است. 2/7 متر و یک درخت با سه تنه می­باشد. برخی ساختمان­ها به زمان کنت­های فرانسوی متعلق به قرن 19 می­باشد.

 

دفتر اصلی مدیریت پارک ملی در پلاتیلای قرار دارد.

 

4-2- بریژوراس

بریژوراس[6] روستایی است که کنار دریاچه­ای به همین نام است که اولین بار در قرن 15 شناخته شده است. یک کلیسا و برج زنگ مشابه آنچه در پلاتیلای وجود دارد، در این منطقه قرار دارد اما در سال 1746 ساخته شده است و یکی از قدیمی­ترین کلیساهای لیتوانی است.

 

بریژوراس ارتباطات مدهبی خاصی دارد. 14 کلیسا در مسیر رنج حضرت عیسی (ع) که در سال 1760 ساخته و در قرن 20 بازسازی شده است. این تنها جاده­ی صلیبی در کل 14 استان لیتوانی است.

 

4-3- ژِمایچیو کالواریجا

ژِمایچیو کاواریجا[7] در منابع موجود، به سال 1253 کشف شده است. یکقلعه­ی قدرتمند و یک قربانگاه در آن قرار دارد. این منطقه به واسطه­ی طبیعت و ویژگی­های فرهنگی خود شناخته می­شود (یک تپه­ی از اسکری­ها و یک شبکه از جاده­ها و درختان متعلق به قرن­های 9 الی 13). همچنین به خاطر کشاورزی، هنر و ویژگی­های مذهبی مورد توجه است (یک قلعه متلق به زمان کورش­ها[8]، کلیسا، صومعه­ی دومنیکن­ها با مدرسه متغلق به قرن 17 و نقاشی معجزه­آسای خدای مادر).

 

این منطقه به دلیل مراسم بزرگ قربانی که از قرن 17 میلادی در جاده­ی حضرت عیسی (ع) برگزار می­گردد، به طور خاصی مشهور است.

 

4-4- موزه‌ها و نمایشگاه‌ها

یک نمایشگاه نظامی مربوط به زادخانه­ی زیر زمینی موشک­های هسته­ای ارتش شوروی در جنگل پلوکشتین[9] وجود دارد. بازدید کنندگان یک چاله با عمق 27 متر، اتاق کنترل و مرکز فرماندهی استفاده از موشک مربوط به ارتش شوروی را به طور کامل مشاهده می­کنند.

 

در موزه­ی خاطره­انگیز ژیمایتِ[10] می­توان با نویسنده­ی شهیر لیتوانیایی «ژولیجا بنیوشویچیوت ژیمانتنه[11]» آشنا شد، این موزه در روستای بوکانته[12] قرار دارد. نمایشگاه درباره­ی زندگی وی و کارهای خلاقانه­اش در خانه­ی خودش واقع شده است.

 

موزه­ی شاعر لیتوانیایی «ویتائوتاس ماچرنیسین ژیمایچیو کالواریجا[13]» درباره­ی زندگی و کار ولی می­باشد و در این منطقه قرار دارد.

 

موزه­ی «رژینا و جوستیناس ژونوشای[14]» درباره­ی هنر سنتی و قوم نگاری بوده و در روستای گودلیای[15] به طور خصوصی واقع شده است/ نقاشی­ها، حکاکی­های این هنرمندان و دیگر هنرمندان سنتی و موزه­ی کوچکی از قوم­نگاری در این منطقه قرار دارد.

 

گالری هنری خلاقانه­ی «لیئونارداس چرنیائوسکاس[16]» در ویلای بابرونژینای[17] به طور خصوصی قرار دارد. آقای چرنیائوسکاس نقاشی­ها و حکاکی­های سنگی خود را از سال 1816 جمع آوری کرده و در این محل به نمایش می­گذارد. همچنین یک مجموعه­ی آثار باستانی نیز برای نمایش وجود دارد.

 

انبار «کازیمیراس استریائوپا[18]» در روستای دوواینای[19] قرار داشته و به طور خصوصی اداره می­شود. حکاکی­های ساخته شده توسط آقای استریااوپا[20] در انباری که توسط وی ساخته شده است، به نمایش در می­آیند.

 

4-5- میراث فرهنگی

پارک ملی ژیمایتیجای به دلیل آثار باستانی غنی منتسب به دوران سنگ مشهور است. مردم این منطقه معتقدند که ژیمایتیجای گویش، عادات، ویژگی­های خاص، ساختان­های اصیل و معماری بومی دارد. بیش از 200 مورد فرهنگی شامل تپه­ی قلعه، تپه­های قربانگاه، تپه­های مدفن و شهرک­های باستانی را دارا می­باشد. قابل توجه­ترین ویژگی­های معماری در کلیساهای پلاتیلایی، برژوراس و ژیمایچیو کالواریجا، آسیاب آبی بابرونجینای و سایت­های باستانی قابل مشاهده هستند.

 

بیش از 90 مورد هنر باستانی وجود دارد که بیش­تر صلیب، صومعه، ستون­های کنار جاده به همراه قربانگاه­ها می­باشد.

 

4-6- چشم انداز

چشم انداز مواج این پارک ملی با یخ­هایی 10 هزار الی 12 هزار ساله مملو شده است. ویژگی­های معمول چشم انداز، تپه­ها، مراتع اطراف دریاچه­ی پلاتیلای و دریاچه­هایی عمیق و مرتفع و باتلاق­ها می­باشد. بالاترین نقطه 8/191 متر و عمیق­ترین نقطه، 96- متر ارتفاع دارد.

 

4-7- آب‌ها

26 دریاچه­ی پسا یخبندان و 32 جریان آبی در پارک وجود دارد. قلمروی پارک حوزه­ی آبریز سه رودخانه است: مینایجا[21]، بارتووا[22] و ونتا[23]. باتلاق­های بزرگ و کوچکی نیز وجود دارد.

 

4-8- جنگل­ها و مراتع

جنگل­ها تقریباً نصف مساحت پارک را در بر گرفته­اند و اکثراً صنوبر هستند. همچنین درختان کاج، توس، بلوط خاکستری و بلوط نیز در این پارک وجود دارد.

 

گاهاً باتلاق­های طبیعی میان جنگل­ها، تپه­ها، دریاچه­ها و چمن­زارها دیده می­شوند.

 

4-9- گیاهان

دنیای عظیمی از گیاهان در این پارک وجود دارد. 789 مورد گیاه و 196 مورد قارچ را می­توان در این پارک یافت. همچنین گیاهانی خاصی که تحت حمایت سازمان­های اروپایی هستند، در این پارک یافت می­شوند؛ مانند بوتریهیوم، سیپلکس، لیپاریس لوئسیلی و ….

 

4-10- جانوران

185 مورد پرنده هم اکنون در پارک حضور دارند که 38 مورد آن از خانواده­ی لک لک سیاه، پرن[24] و دارکوب هستند. به علاوه آبزیان معمول این پارک نیز مورد توجه هستند، تعداد زیادی از خانوده­ی ماهی سالمون اروپایی و ماهی سفید اروپایی یافت می­شود که در دریاچه­ها موجود هستند. اکثر دریاچه­ها و جریان­های آبی تعداد زیادی ماهی دارند.

 

5- چگونه به آن‌جا برویم؟

تقریباً 22 کیلومتر در شمال پلونگه[25] قرار دارد. اتوبوس­ها و قطارهایی از دیگر شهرهای لیتوانی نیز پلونگه می­آیند و پس از رسیدن به این شهر می­توان به وسیله­ی ماشین سواری یا اتوبوس به این پارک رسید.

 

6- اقامتگاه‌ها

خانه­های تابستانی، استراحتگاه­ها، خانه­ باغ، مسافرخانه­ها و کمپ­هایی برای اقامت شبانه و روزانه تدارک دیده شده­اند.

 

7- کافه‌ها و فروشگاه‌ها

کافه‌ها و فروشگاه­های سنتی در تمام پارک گسترده شده­اند و می­توان به راحتی به این محل­ها دسترسی داشت.

 

8- اطلاعات تکمیلی

جهت دسترسی به اطلاعات بیش­تر می­توان به مدیریت این پارک در کنار دریاچه­ی پلاتیلایی مراجعه نمود. برخی از اطلاعات نیز در اینترنت یافت می­شوند.

[1] Zemaitija National Park (ZNP)

[2] Plateliai

[3] Šeirė

[4] Gaudupis

[5] Peninsula Šventorkalnis

[6] Beržoras

[7] Žemaičių Kalvarija

[8] Kurshes

[9] Plokštinė

[10] Žemaitė

[11] Julija Beniuševičiūtė-Žymantienė

[12] Bukantė

[13] Vytautas Mačernisin Žemaičių Kalvarija

[14] Regina and Justinas Jonušai’s

[15] Godeliai

[16] Leonardas Černiauska

[17] Babrungėnai

[18] Kazimieras Striaupa

[19] Dovainiai

[20] Striaupa

[21] Minija

[22] Bartuva

[23] Venta

[24] Pern

[25] Plungė